Malta – Toeristische stip in de middellandse zee met een vleugje cultuur
Door de eeuwen heen hebben een veelheid aan culturen Malta belegerd en hun sporen nagelaten. Je kunt je afvragen wat de kern van de Maltese cultuur eigenlijk inhoudt, in ieder geval vind je er alle invloeden terug, zowel in de architectuur als in de eetgewoonten!
Het is een eiland waar je prima een weekje kunt relaxen op het strand, het nachtleven induikt, of geniet van lokale specialiteiten.
Wat direct opvalt als je bent geland op Malta, is het oprukkend toerisme en de vele projecten die er worden ontwikkeld. Langs de horizon wordt dit onderstreept door de contouren van vele hijskranen die gestaag hun werk doen: hotels, winkelcentra, bedrijfspanden en wegen groeien in rap tempo.
Het gaat economisch goed met Malta en daar wordt op ingespeeld zo blijkt. Dat verontrust mij enigszins want het gaat ten koste van natuurlijke bronnen, vispopulatie en boerenleven.
Farm to Fork
Mario is een boer die zo in een film zou kunnen acteren; mooi gebruind en gegroefd gelaat, grijzende haren en vriendelijke glimlach. Hij bestiert met zijn familie een geweldig mooie boerderij waar van alles wordt verbouwd zonder bestrijdingsmiddelen, met het oogmerk om mensen bewust te maken van authentieke lokale smaken.
Ik ben weer eens een beetje jaloers want hij doet iets waar ik al zo lang van droom: een restaurant waarvan je je eigen leverancier bent! De lekkerste maaltijden worden geserveerd in zijn restaurant ‘Djar il bniet’ dat iedere dag druk wordt bezocht, en terecht! Pure smaken zo van het land, wat wil je nog meer?
Vissen zit in het bloed van Maltezen
Met een van de vele kleurrijke traditionele bootjes glijden we de haven van ‘Masaxxslok’ uit en halen na een korte tocht 140 meter net binnen. De vangst is met ongeveer zes kleine visjes zeer karig te noemen en eerlijk gezegd ontstemt het mij. ‘Het heeft alles te maken met vervuiling en overbevissing’ leer ik van deze lieve mensen die hun hele leven al werken op het water en zoveel hebben zien veranderen. Over enkele jaren zal hier geen vis meer te vangen zijn en worden de bootjes als toeristische attractie ingezet, de restaurants langs de kade importeren hun vis uit andere landen..
Het heeft geen zin meer om commercieel te vissen, dus voorzien ze door te vissen in hun eigen levensonderhoud. Dat ontdek ik bij deze mensen thuis waar ik iets leer van hun leven, het verleden en de toekomst terwijl we genieten van een uitgebreide typisch Maltese lunch. Gezien hun leeftijd maken zij zich niet al te druk meer over de visstand, maar zullen hun kinderen nog kunnen genieten van verse vis?..
Valletta – architectonische meesterwerken
Bouwen zit de mensen hier in het bloed. Al sinds de eerste bewoners zich hier vestigden, ongeveer 6000 jaar voor onze jaartelling, herrijzen bouwwerken op dit strategisch gelegen eiland. In de stad Valletta kun je nog de oudheid proeven, omgeven door de vele forten vind je er imposante paleizen, spectaculair barokke gebouwen, grote en kleine theaters, sierlijke tuinen en meer dan 25 kerken! Het is zeker de moeite waard om langs het water of door de steile straten te wandelen en je te vergapen aan al het moois om je heen. En uiteraard, een vorkje prikken op een van de terrasjes of een vers ijsje al wandelend wegwerken is ook geen straf.
Rafel Samut – de volgende generatie, er is hoop!
Kok / restaurateur Rafel verdient ons respect. Een jonge kok die niet meedrijft op de, meestal op economische gronden gebaseerde, tendens naar snel en goedkoop eetgedrag, geen ‘ja knikker’, een held eigenlijk!
In zijn restaurants wordt gewerkt met lokale ingrediënten en bereid hij klassieke Maltese gerechten, maar ook ‘vertalingen’ van klassieke gerechten naar nu. In korte tijd neemt hij me mee langs enkele van zijn leveranciers, een slager die de beroemde Maltezer worst maakt (met veel koriander), een bakker waar het brood letterlijk krakend uit de oven komt, en een ex-kok die op een stukje land groenten verbouwd. We bereiden, met behulp van mijn ’Cube’ uiteraard, een Maltese traditionele lunch in zijn tuin en praten over de toekomst van de Maltese keuken, ik zie een streepje zon door de wolken priemen!…
Ten slotte – had ik maar een glazen bol
Dan zou ik jullie kunnen vertellen of wij ons eindeloze streven naar méér onder controle kunnen krijgen. Nergens werd ik eerder zo met mijn neus op feiten gedrukt als hier, de invloed van de mens op onze mooie planeet…Dat heeft ook te maken dat het hier gaat om een relatief kleine stip in de zee, met een vrij grote en groeiende populatie.
Malta is een plek waar je nog steeds alles kunt vinden: de mooist bewaarde tempels, stranden, mooie steden, pittoreske dorpen, prima restaurants en eethuisjes, luxe hotels en romantische guesthouses. Voor ‘elk wat wils’ is hier wel van toepassing! Het is onterecht om deze mooie plek de grond in te boren, maar het was voor mij wel een ‘exemplarische’ ervaring: hoe ziet Malta er over 10 jaar uit, en niet alleen Malta want ook elders rukt de ‘voorspoed’ op met alle gevolgen van dien.
Ik roep iedereen op om goed na te denken over wat je in je mond stopt en het effect daarvan op de natuur, ons leven en dat van onze kinderen. Onderzoek waar je voedsel vandaan komt, volg de seizoenen, koop zoveel mogelijk lokaal, vraag je visboer, groenteboer of slager naar de oorsprong. Lees verpakkingen in de supermarkt en betaal de eerlijke prijs die nodig is om het leven op aarde in stand te houden.
Ik ga uit van het goede: als ik over een paar jaar terugkeer naar Malta zullen mensen als boer Conrad of kok Rafel Samut ervoor zorgen dat nog kan worden genoten van alles wat Malta te bieden heeft!
Malta tibqa ’sabiħa! (Malta blijf mooi!)
Dit programma is mede mogelijk gemaakt door:
